Menstruacja a zdrowie kobiety
Podstawowe informacje, dolegliwości i statystyki o problemach powiązanych z menstruacją
Czym jest kobiecość? Dla mnie to różowy kolor, żółte balony, skakanie po plaży, ale też czasem bolesne miesiączki, bóle piersi, zmiany nastroju, macierzyństwo, perimenopauza i menopauza. Kiedy kończy się kobiecość? Czy nigdy? A może zaczyna się coś wtedy nowego? Pozwólcie, że wkręcę was w dyskusję o zdrowiu kobiecym. Na początek przyjrzyjmy się faktom dotyczącym fizjologii i patologii menstruacji.
Menstruacja – podstawowe fakty
Krwawienie miesięczne występują najczęściej co 24 a 38 dni. Sam okres to po prostu złuszczona błona śluzowa macicy z krwią wypływającą z otwartych tętniczek macicznych. Miesiączki są zazwyczaj regularne i przewidywalne. Zdarza się jednak jak w przypadku zespołu jajników policystycznych, że okres pojawia się co 40-50 dni, a nawet co pół roku.
Krwawienie miesięczne może trwać ok. 2,3 dni, a nawet do 8 dni. Często krwawienie jest normalne, czyli utrata krwi jest mniejsza niż 80ml. Bywa jednak, że utrata krwi u osoby miesiączkującej jest znaczna i pojawiają się skrzepy. Menstruacja zazwyczaj jest po prostu kolejnym dniem naszego życia. U pewnej grupy osób miesiączkujących znacznie upośledza jednak codzienne funkcjonowanie.
Bolesne miesiączki – czym są i z czego wynikają
Bardzo obfite i przedłużające się krewienia często występują u kobiet z endometriozą, mięśniakami macicy albo polipami trzonu macicy. W takich przypadkach mówimy o miesiączkach krwotocznych, które mogą doprowadzić do znacznego osłabienia i anemii.
Pierwotne bolesne miesiączkowanie występuje u młodych kobiet i związane jest nadmierną reakcją na prostaglandyny. Wtórne bolesne miesiączkowanie dotyczy częściej osób nieco starszych i często związane jest z endometriozą.
Szacuje się, że bolesne miesiączkowanie dotyczy ok. 50-90% osób w wieku reprodukcyjnym. Niekiedy bóle w podbrzuszu są tak silne, że uniemożliwiają praktycznie normalne funkcjonowanie. Dolegliwości trwają od 12 do 72 godzin, a bólom towarzyszą często zawroty i bóle głowy, nudności, biegunka i znaczne osłabienie.
Osobom, które nie mają takich dolegliwości warto nakreślić intensywność dolegliwości słowami pacjentek:
- „jakby ktoś nożem ciął mi wnętrzności”,
- „leżę na podłodze w łazience zwinięta w kłębek i nie mogę z bólu i wyczerpania wstać”,
- „tak mnie boli , że chciałabym przestać istnieć”
PMS i PMDD – występowanie i objawy
80% osób miesiączkujących zgłasza zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS-premenstrual syndrome). Biorąc pod uwagę jednak czyste kryteria diagnostyczne PMS dotyczy od 3-8% osób miesiączkujących. PMDD (Premenstrual dysphoric disorder), jako bardziej nasilona forma PMS dotyczy ok 2% miesiączkujących.
PMS i PMDD zaczynają się w II fazie cyklu, po owulacji i związany jest z zarówno nadwrażliwością mózgu niektórych osób na fluktuację hormonów, na metabolity progesteronu- pregnenolon jak i na dysregulację w obszarze neurotransmiterów: serotonina, endorfiny i GABA.
Opisano ok 150 różnych fizycznych, behawioralnych, emocjonalnych i poznawczych objawów PMS. Najczęstszymi objawami opisywanymi przez pacjentki są znaczne wahania nastroju, rozdrażnienie, nastrój depresyjny, nadmierna reakcja na odrzucenie i znaczne obniżenie aktywności życiowej i motywacji. Z objawów fizycznych opisywane są obrzmienie piersi, znaczne zmęczenie, zawroty głowy i uderzenia gorąca. Czasem zespół tych objawów jest tak silny i zaburzający funkcjonowanie.
Menopauza – objawy i konsekwencje
Krwawienia miesięczne trwają zazwyczaj do 51-52 roku życia i pojawia się menopauza. Poprzedzona 4 letnim okresem perimenopauzy. Menopauza to trochę ostre cięcie, ale też nowe otwarcie? Wybór jest oczywiście nasz.
Objawy towarzyszące menopauzie związane są z wygaśnięciem funkcji jajników, które przestają produkować estrogeny, progesteron, testosteron i oczywiście ustaje owulacja. Menopauza kończy okres miesiączkowania, który poprzedza czas nieregularnych, często bardzo obfitych albo bardzo skąpych krwawień.
Uderzenia gorąca to tylko wierzchołek góry lodowej. Zaburzenia w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego prowadzą do znacznego pogorszenia nastroju, depresji, bezsenności i obniżenia libido. W konsekwencji maleje życiowa siła, asertywność, koncentracja i znacznie pogarsza się pamięć.
Kolejne zmiany to redukcja masy mięśniowej, bóle mięśni i stawów oraz wzrost masy ciała. Można to jednak zmienić, przejść przez ten okres łagodniej albo po prostu zastosować „nowe otwarcie” i podejść do swojego zdrowia świadomie i z właściwą, opartą na badaniach wiedzą.
HSDD - Zaburzenie pożądania u kobiet
Obniżone pożądanie u kobiet ( Hypoactive sexual desire disorder, HSDD) dotyka ok. 7%-16% kobiet. W większości opublikowanych badań wykazano, że spadek pożądania obserwujemy u 20-30% kobiet. Problem często nasila się w perimenopauzie i po menopauzie.
HSDD definiujemy wg DSM-IV-TR jako trwałe albo nawracające obniżenie (albo brak) fantazji seksualnych i pożądania aktywności seksualnej. Zaburzenie to powoduje znaczny dyskomfort albo trudności interpersonalne.
Najczęstsze kobiecie problemy zdrowotne - statystyki:
Co 3-cia kobieta kobiet w wieku produkcyjnym doświadcza co najmniej 8 „kobiecych problemów” zdrowotnych. Przyjrzyjmy się najczęstszym:
#1 Endometrioza
- dotyczy 10-15% kobiet w wieku reprodukcyjnym.
- 1 na 4 kobiety otrzymała diagnozę po 7-8 latach od wystąpienia pierwszych objawów endometriozy
#2 Zaburzenia menstruacji
- 45%-90% kobiet doświadcza bolesnego miesiączkowania
- 14%-25% skarży się na bardzo obfite miesiączki
- 20%-29% zgłasza przedokresowe zaburzenia nastroju, ze znacznym jego obniżeniem
#3 Menopauza
- 45% kobiet pracujących jest po 50 roku życia, a 30% naszego życia przeżyjemy w menopauzie.
- 25% kobiet w okresie menopauzy rozważa porzucenie pracy wg. Wellbeing of Women survey in 2016 z powodu związanych z nią dolegliwości
#4 Niepłodność
- niepłodność dotyczy 15% par starających się o ciążę
Zbadaj organizm i sprawdź, czy nie grożą Ci opisane wyżej dolegliwości
Dolegliwości związane z menstruacją są często lekceważone lub traktowane mało poważnie. To błąd! Zdrowie „kobiecie” jest bardzo ważne i znacznie wpływa na komfort i jakość życia. Dlatego telDoc Care razem z Akademią Zdrowia Sophia Health uruchomił specjalny program profilaktyczny dla kobiet, który pomaga dobrać i wykonać badania diagnostyczne w kierunku najpopularniejszych kobiecych dolegliwości.
>>> Sprawdź, jakie badania diagnostyczne wykonać
----------------------------
Artykuł powstał w ramach programu profilaktycznego dla kobiet, organizowanego przez telDoc Care oraz Akademię Zdrowia Sophia Health. Autorką artykułu i opiekunką merytoryczną programu jest Pani Doktor Monika Łukasiewicz.